Rok Uluslararası Danışmanlık Kurucusu ve Türk Ticaret Fuarı Organizatörü Aygün Aliyeva, toplantıda yaptığı konuşmada, fuarlarının 7-8-9 Kasım 2024’te Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Macaristan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında ticaret, sanayi yatırımlar teknoloji ve hizmetlerin geliştirilmesini amaçlayan, bu hizmetlerin dünyanın diğer bölgelerine pazarlanmasını kolaylaştıracak 8 ülkenin devlet kurumlarınca desteklenen ticaret ve forumu olduğunu belirterek, “Sürdürülebilir bir gelecek için ortak Türk markalar oluşturmak, başlayan siyasi işbirliğini ticarette de sürdürmek sağlamlaştırmak, bilişim- iletişim, göç alanında, tarım, insani alanlarda, uzay alanında, uluslararası alanında işbirliği oluşturmak gerekmektedir. 8 Türk devletlerini kapsayan networklar oluşturmak ve 300 milyon nüfuslu gümrük ticaret sanayi turizm yatırımlarla, teknoloji alanlarında daha fazla işbirliği ve projeler yapılmalıdır” dedi. Fuarların, sağlam işbirlikleri için firmaların doğru buluşma noktaları olduğunu belirten Aliyeva, bu anlamda birlik içinde çalışmaya devam edeceklerini belirtti. Aliyeva, "Azerbaycan Cumhurbaşkanımız İlham Aliyev’in dediği gibi, Bizim ailemiz Türk Dünyasıdır. Biz ortak çabalarımızla öyle yapmalıyız ki, Türk Devletleri Teşkilatı küresel arenada güç merkezi haline gelsin. Bunu ancak birlikte başarabiliriz." açıklamasında bulundu.
Türk dünyasının satın alma gücü paritesi 4 trilyon doların üzerindeyiz
Türk devletler teşkilatı Genel sekreteri Ömer Kocaman, 2040 vizyonu ve 2026 stratejisi olduğunu söyleyerek "Türk dünyasının satın alma gücü paritesine göre baktığımız zaman 4 trilyon doların üzerindeyiz. Bu çok ciddi bir rakam. Nüfus 170 milyon, en büyük parçası dinamik ve iyi yetişmiş. İçeride birbirimizle ticaret maalesef iyi değil. Yani gerçek potansiyelimizi yansıtamıyoruz. Rakamlara baktığınız zaman kendi içinizdeki ticaret 50 milyar dolara yeni geldi” dedi. Bu rakamın 2015 yılında 10 milyar dolar civarında olduğunu belirten Kocaman, "Son 2-3 sene içerisinde ciddi bir tabii artış var ama yeterli değil. Çünkü bizim en az 100 milyar dolar iç ticaretimiz olmalı" diye konuştu. Kocaman, "Aksakallar Konseyimiz bir yeni proje üzerinde çalışıyor, ortak alfabe üzerinde çalışıyor. Bir komisyon kuruldu. Ülkelerimiz temsilciler verdi. 34 harften oluşan bir orta alfabe konusunda ümit verici gelişmeler var. İnşallah önümüzdeki dönemde Kazakistan ve Kırgızistan'ın bu konuda önemli adımlara atacağına inanıyoruz." diye konuştu. Kazakistan'da hazırlanmış yeni alfabenin gerçekten 34 harfli ortak alfabeye çok yakın olduğunu belirten Kocaman, burada da bir birlikten bahsedebildiğini, dilde, işte, fikirde birliğin artık Türk dünyasında oluşmakta olduğunun altını çizdi.
"Ortak bir çalışma kültürü inşa ettik"
Ömer Kocaman, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Artık bu sözle değil eylemle, fikirle, projeyle. Bunun belki de Türk dünyasında birliğin, beraberliğin en güzel vücuda geldiği teşkilat Türk Devletleri Teşkilatı. Yani tarihte bizler de ilk defa gönüllülük esasında bir araya geldik. Hiçbir dayatma, zorlama, bir savaş bir dış güç nedeniyle değil gönüllü olarak bir araya geldik, Türk devletinin teşkilatını kurduk. Bugün ekonomide siyasete gençlikten turizme, ulaştırmadan enerjiye birçok alanda proje yapıyoruz, işbirliği geliştiriyoruz. Biz her alanda, enerji, ekonomi, eğitim, turizm olsun mutlaka bir proje koyuyoruz ortaya. Tüm bürokrasilerimizi bu projenin etrafında topluyoruz. Bugün size örneğin enerji veya ulaştırma diyelim. Bakanlarımızı bir araya getiriyoruz en az iki defa. Çalışma grupları yapıyoruz. Online veya fiziki toplantı yapıyoruz. Daire başkanları, uzmanlar bir araya geliyor. Türk dünyasında örneğin ulaştırma alanına nasıl işbirliği yapabiliriz? Hangi projeleri geliştirebiliriz? Geliştirilmiş, büyük projeler varsa Orta Koridor gibi bunu daha nasıl işlevsel hale getirebiliriz diye çalışıyorlar. Bu sayede ortak bir çalışma kültürü inşa ettik. Hem de bugünkü sistem içerisinde üye devletlerimizin ikili ilişkileri de çok çok hızlı gelişmeye başladı." Özbekistan'ın İstanbul Başkonsolosu Şerzad Abdunazarov ise İstanbul'da çeşitli fuarlar olduğunu Türk Ticaret Fuarı'nın herkese fayda getireceğini Türk dünyasının birliğini, dostluğunu, gücünü göstereceğini açıkladı. Abdunazarov, katılımcıları, insanlarının güler yüzlü olduğunu söylediği Özbekistan'a davet etti.
Azerbaycan'ın geçen yıl dış ticaret cirosu yaklaşık 45 milyar dolar oldu"
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin İstanbul Başkonsolosluğunda Ticaret Temsilcisi Başdanışmanı olan Cavid Abdullayev de "2023 yılında Azerbaycan'ın Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYH) 72 milyar dolardan fazla olmuştur. 2023 yılında aslında 193 ülkeyle dış ticaret ilişkisi kurmuştur." diye konuştu. Türk devletleri de dahil Azerbaycan'ın geçen yıl dış ticaret cirosunun yaklaşık 45 milyar dolar olduğunu kaydeden Abdullayev, bugün Azerbaycan'da faaliyetlere başlamanın girişimciler ve yatırımcılar için çok avantajlı olduğunu dile getirdi. Abdullayev, "Azerbaycan 10 milyonluk bir nüfusa sahip, aynı zamanda 10 ülkeye gümrüksüz çıkışı olan bir ülke. O yüzden Azerbaycan'a yatırım yapanlar aslında 280 milyonluk bir pazara çıkış fırsatı elde etmektedir." açıklamasında bulundu. Royal Grup sahibi “Türk Cumhuriyetleri muazzam bir insan ve kaynaklara sahip. Bu devletlerin dışında Macaristan’ın da bende varım demesi ayrı bir sevinç kaynağı. Türkler dünyaya adil düzen vermek için uğraşmaktadır. AB den Amerikan pazarından fazla bir potansiyelimiz var. Bu çalışmalardan sadece Türk devletleri değil aynı zamanda komşularımız da etkilenecek. En büyük üretici devlet olan Çin dahi pozitif yönden daha fazla etkilenecek” değerlendirmesini yaptı. Türkiye İş Dünyası Dergisi Genel Yayın yönetmeni Celal Toprak ise Türk dünyasında medya birlikteliği oluşturma çabası olduğunu kaydederek, “Artık medya ve basın Türk dünyası ile ilgilenmeli. Bu ülkeler bir araya gelmişken neden dünya markaları oluşturmasın?” diye konuştu. Eski Milletvekili Kalkınma Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan ise bu tür organizasyonların gecikmiş bir organizasyon olduğunu vurgulayarak, “Dünyadaki hızlı gelişmede yoğun bir rekabet ve güç savaşı var. Devletler artık işbirliği yaparak daha fazla büyümeyi sağlamaya çalışıyor. AB de buna bir örnektir. Biz de Türk Devletleri olarak işbirliği ve güç birliğini oluşturmaya çalışmaktayız. 2 trilyon dolarlık GSMH var. Bölgesel yatırımları daha fazla geliştirmemiz gerekmektedir. Gecikmiş bile olsak ekonomik alanda işbirliği gümrük ortak pazar serbest alanlar ile bunu sağlamalıyız” dedi. Özbekistan Ülke temsilcisi global iş geliştirme platformu kurucu ve genel başkanı Burhaneddin Yıldız, “İhracatımızı ve işbirliklerimizi daha önce Balkan ülkelerine yapıyorduk şimdi Türk devletleri ile yapıyoruz. Bir çok firmayı bir araya getiriyoruz. Diğer Türk devletleri de bizi arayarak yapılan çalışmaları anlatmamızı istedi” dedi. Türk İş Cemiyeti Başkanı Gökhan Türkeş Öngel, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Adem Kula, Çetin Amiran Grup YK.Başkanı, Oğuz Gıda İçecek ihracatçısı Muhammed Arif Enes Örer, Kargopak Dış Ticaret Ramazan Değişici de toplantıya katılanlar arasındaydı.
Hakan Berktaş: Bu büyük gücü değerlendirmeliyiz
Toplantıya katılan Küresel Çözüm Platformu Genel Başkanı Hakan Berktaş, platformlarının amacının Türkiye ve dünya üzerindeki Türk derneklerini bir çatı altında toplayarak üretecekleri enerji ve sinerjiden ülkemize katma değer sağlamak olduğunu belirterek, “Bu bağlamda Türk devletlerinin bir araya geleceği böylesi bir fuarın 300 milyon nüfuslu Türk dünyası için çok büyük bir potansiyel oluşturacağını düşünüyorum. Türk dünyası eğer kendi gücünün farkına varırsa, AB gibi bir güç haline gelebilir. Küresel Çözüm Platformu olarak hem kültürel, hem siyasi, hem ekonomik, hem de ticari nitelikte çalışmalar gerçekleştirmekteyiz. Bu çalışmalarımızı önümüzdeki süreçte Türk dünyasıyla entegre edeceğiz. Kısa süre önce kurduğumuz haber ajansımız Küresel Haber Ajansı, hem Türkiye’de hem de dünyadaki tüm gelişmeleri anında okuyucularına servis ederek, çok başarılı bir nosyonu yakalamış durumda. Önümüzdeki süreçte Küresel Haber Ajansımızın Youtube kanalını da kurarak, tüm dünyaya yeni bir pencere açacağız. Türk dünyası muazzam bir potansiyele sahip, bu potansiyeli kullanarak, tüm dünyaya yön verebiliriz. Yeter ki stratejik hareket edelim, işbirliklerimizi sağlam zeminlerde kuralım” dedi.
